6 Ιουνίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών

Γυρίστε την πλάτη στα ναρκωτικά.

10 απλά βήματα για να βοηθήσετε το παιδί σας να πει «όχι» στα ναρκωτικά.

Καθώς τα ναρκωτικά είναι ένα πρόβλημα που μπορεί κάλλιστα να…χτυπήσει και τη δική σας πόρτα, γι’ αυτό οι γονείς πρέπει να γνωρίζετε τα πάντα σχετικά με αυτά αυτά, αλλά κυρίως το πώς θα βοηθήσετε τα παιδιά σας να κρατηθούν μακριά τους.

Tι είναι τα ναρκωτικά;

Ένας ειδικός θα σας έλεγε ότι οποιαδήποτε ουσία, φυσική ή τεχνητή, που μπορεί να δράσει στο κεντρικό νευρικό σύστημα κατασταλτικά ή διεγερτικά είναι εξαρτησιογόνος. Η χρήση των ουσιών αυτών επηρεάζει την αντίληψη και τη διάθεση και προκαλεί άλλοτε ευχάριστα και άλλοτε δυσάρεστα συναισθήματα. Εκτός από τις παράνομες, υπάρχουν και πολλές ουσίες που επιδρούν με τον ίδιο τρόπο στο σώμα και στον ψυχισμό. Η διάκριση αυτή μεταξύ νόμιμων και παράνομων ουσιών γίνεται στο πλαίσιο της υπάρχουσας νομοθεσίας. Στην πραγματικότητα, όμως, και οι δύο αυτές κατηγορίες ουσιών προκαλούν εξάρτηση.

Μήπως υπερβάλλουμε λίγο; Μπορούμε, δηλαδή, να συγκρίνουμε τα οινοπνευματώδη με τα ναρκωτικά; Εάν πιω, για παράδειγμα, ένα ποτήρι κρασί ή καπνίσω ένα τσιγάρο, σημαίνει ότι είμαι ουσιοεξαρτημένος;

Σίγουρα όχι. Αυτό που έχει σημασία είναι ο τρόπος που χρησιμοποιούμε τις ουσίες. Όλοι μπορεί να πίνουμε, μερικές φορές. Σε υπερβολική, όμως, δόση και τα οινοπνευματώδη προκαλούν εξάρτηση.

Ένα άλλο παράδειγμα εξαρτησιογόνου ουσίας είναι η κωδεΐνη, που εμπεριέχεται στα σιρόπια. Μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει το φάρμακο αυτό για να ανακουφιστεί από τα συμπτώματα του βήχα, κάποιος όμως που είναι εξαρτημένος από την κωδεΐνη θα χρησιμοποιήσει το σιρόπι σαν ναρκωτικό, με στόχο να αλλάξει τη διάθεσή του. Το ίδιο συμβαίνει με τα αγχολυτικά και τα ηρεμιστικά, όπως και με πολλά άλλα φάρμακα.

Υπάρχει κάποια διαφορά ανάμεσα στην περιστασιακή χρήση και την εξάρτηση;

Περιστασιακή χρήση κάνουμε σχεδόν όλοι μας για διάφορους λόγους. Για παράδειγμα, οι περισσότεροι ενήλικες χρησιμοποιούμε συνήθως νόμιμες ουσίες σε διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις. Αντίστοιχα, οι νέοι, θέλοντας κάποιες φορές να αποκτήσουν καινούργιες εμπειρίες ή πιθανόν να προκαλέσουν, μπορεί να κάνουν περιστασιακή χρήση νόμιμων ή και παράνομων ουσιών. Αυτή όμως η περιστασιακή χρήση δε σημαίνει αυτόματα ότι υπάρχει εξάρτηση από την ουσία. Το όριο βρίσκεται στο κατά πόσο κανείς μπορεί να επιλέξει πού και πότε θα κάνει χρήση μιας ουσίας ή εάν έχει απόλυτη ανάγκη την ουσία και δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τη ζωή του χωρίς αυτήν.

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΕΤΕ ΣΤΑ ΣΟΒΑΡΑ

Οι απότομες και αδικαιολόγητες αλλαγές στη συμπεριφορά ενός παιδιού μπορεί να αποτελούν «σημάδια» εμπλοκής του με τα ναρκωτικά. Είναι πιθανό, όμως, οι αλλαγές αυτές να αποτελούν και φυσιολογικές διαστάσεις της πορείας αυτονόμησης και ενηλικίωσής του.

Μην προχωρήσετε, λοιπόν, σε βιαστικά συμπεράσματα. Δώστε την απαραίτητη σημασία στις αλλαγές που συμβαίνουν στο παιδί και διαθέστε χρόνο να κουβεντιάσετε μαζί του για ό,τι το απασχολεί.

Τα «σημάδια» που καλό θα ήταν να προσέχετε οι γονείς είναι:

• Απότομες αλλαγές στη διάθεση, ένταση, νεύρα, απομόνωση.
• Επιθετική συμπεριφορά, αρνητικές/βίαιες αντιδράσεις.
• Αντίδραση στις δύσκολες καταστάσεις με οργή, φυγή ή κρίσεις απογοήτευσης.
• Αδιαφορία για τη ζωή/σκέψεις για αυτοκτονία.
• Ψέματα ή τάση να αποκρύπτονται πράγματα.
• Ξαφνική απώλεια ενδιαφέροντος για το σχολείο, μείωση της απόδοσης στα μαθήματα, αδικαιολόγητες απουσίες.
• Απώλεια ενδιαφέροντος για σπορ ή άλλες δραστηριότητες.
• Αλλαγές στην εξωτερική εμφάνιση.
• Αλλαγή στις παρέες, διακοπή μακροχρόνιας φιλίας.
• Τηλεφωνήματα από αγνώστους.
• Χρήματα ή αντικείμενα που χάνονται από το σπίτι.
• Περίεργες συνήθειες στον ύπνο: περισσότερες ώρες ύπνου ή δυσκολία να κοιμηθεί το βράδυ.
• Κόκκινα μάτια, απότομη απώλεια βάρους, αδικαιολόγητοι εμετοί, διάρροιες, έλλειψη καθαριότητας.
• Αλουμινόχαρτο, κομμένα καλαμάκια, μαυρισμένα κουτάλια.

ΠΡΟΣΟΧΗ!
Αν αρκετά από τα παραπάνω «σημάδια» εμφανίζονται αδικαιολόγητα στο παιδί σας, μην αγνοήσετε την ύπαρξή τους. Ακόμη και αν δε σηματοδοτούν την εμπλοκή του με τα ναρκωτικά, δείχνουν ότι έχει ανάγκη τη βοήθεια και την υποστήριξή σας. Αν χρειαστεί, συμβουλευτείτε έναν ειδικό.

ΠΡΟΦΥΛΑΞΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ!

1. Μιλήστε μαζί του για το αλκοόλ και τα ναρκωτικά
Μπορεί να βοηθήσετε να αλλάξουν κάποιες ιδέες που ίσως έχει το παιδί σας, δηλαδή, ότι «όλοι πίνουν, καπνίζουν, παίρνουν ναρκωτικά».

2. Μάθετε να ακούτε τα παιδιά σας
Το πιο πιθανό είναι το παιδί να μιλήσει μαζί σας όταν είναι σίγουρο ότι το ακούτε με προσοχή, όταν του δείχνετε με τη στάση και τη συμπεριφορά σας ότι ακούτε πραγματικά αυτά που έχει να σας πει.

3. Βοηθήστε το παιδί σας να νιώθει καλά με τον εαυτό του
Θα νιώθει καλά, όταν επαινείτε τις προσπάθειες και τις επιτυχίες του και όταν επικρίνετε κάποια συγκεκριμένη αρνητική ενέργεια ή συμπεριφορά χωρίς να απορρίπτετε το ίδιο.

4. Βοηθήστε το παιδί σας να αναπτύξει αξίες
Ένα ισχυρό σύστημα αξιών μπορεί να δώσει στο παιδί σας τη δύναμη να λέει «όχι», αντί να παρασύρεται από «φίλους και παρέες».

5. Να είστε ένα θετικό πρότυπο, ένα καλό παράδειγμα
Οι δικές σας συνήθειες και στάσεις μπορούν να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τις ιδέες του παιδιού σας για το αλκοόλ, τον καπνό, τα ναρκωτικά.

6. Βοηθήστε το παιδί σας να αντιμετωπίσει τις πιέσεις «των φίλων»
Ένα παιδί που έχει μάθει να λέει πάντα «ναι», για να μη δυσαρεστεί τους άλλους, μπορεί να χρειάζεται την «ενθάρρυνσή» σας για να αντισταθεί στις πιέσεις.

7. Δημιουργήστε τους κανόνες τις οικογένειας
Βοηθάει πολύ να δημιουργήσετε στην οικογένειά σας σαφείς κανόνες που απαγορεύουν στο παιδί σας να κάνει χρήση αλκοόλ, ναρκωτικών και καπνού. Βοηθάει επίσης πολύ να συμφωνήσετε από πριν μαζί του για το ποια θα είναι η τιμωρία του, αν παραβεί τους κανόνες αυτούς.

8. Ενθαρρύνετε τις θετικές δραστηριότητες του παιδιού σας
Οι εκπαιδευτικές, αθλητικές, καλλιτεχνικές, πολιτιστικές, ψυχαγωγικές, σχολικές εκδηλώσεις και άλλες δραστηριότητες μπορούν να αποτρέψουν το παιδί σας από τη χρήση αλκοόλ, καπνού, ναρκωτικών και να δώσουν νόημα στη ζωή του.

9. Ενωθείτε με άλλους γονείς
Συζητήστε, αναλάβετε πρωτοβουλία, δημιουργήστε ή ενταχθείτε σε υποστηρικτικές ομάδες που θα ενισχύσουν τη στάση σας στο σπίτι.

10. Μάθετε τι πρέπει να κάνετε, αν υποψιαστείτε ότι υπάρχει πρόβλημα.
Ζητήστε βοήθεια. Απευθυνθείτε στους εξειδικευμένους φορείς.