Αλωπεκία ή τριχόπτωση;

«Ο Θεός δημιούργησε πολλά συμπαθητικά, όμορφα και έξυπνα κεφάλια. Στα υπόλοιπα… έβαλε μαλλιά!», έλεγε ο Σαίξπηρ, που ίσως να παρηγορούσε και ο ίδιος τον εαυτό του με αυτή τη ρήση. Το ίδιο, όμως, πιθανόν να μη συμβαίνει με άλλους, που βλέπουν τα μαλλιά τους να αραιώνουν επικίνδυνα και σιγά σιγά να… εξαφανίζονται! Η ηλικία, η κληρονομικότητα, ορμονικές διαταραχές, ορισμένα φάρμακα, το άγχος και η στενοχώρια οδηγούν σε τριχόπτωση ή ακόμα και στη… μισητή φαλάκρα.

Η τριχόπτωση ονομάζεται και «αλωπεκία», όρος προερχόμενος από την αλεπού (αλώπηξ), η οποία χάνει το τρίχωμά της δυο φορές το χρόνο. Από αρχαιοτάτων χρόνων ο άνθρωπος ανησυχούσε για την απώλεια των μαλλιών του και αυτό φαίνεται καλύτερα από τα διάφορα φάρμακα που παρασκεύαζε από ζωικές, φυτικές και ανόργανες ουσίες, προσπαθώντας έτσι να βελτιώσει ή να διατηρήσει πάντα την πλούσια κόμη του.

ΒΑΣΙΚΑ ΕΙΔΗ ΑΛΩΠΕΚΙΑΣ

Α) ΟΥΛΩΤΙΚΗ

Στην περίπτωση αυτή στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής δημιουργείται ουλή και η τριχόπτωση είναι μόνιμη, δηλαδή δεν ξαναβγαίνουν μαλλιά στην περιοχή αυτή του δέρματος. Το μέγεθος της ουλής μπορεί να είναι μικρό ή μεγάλο ανάλογα με το αίτιο που την προκάλεσε.

Τα αίτια που προκαλούν αυτού του είδους την τριχόπτωση είναι:

• Εγκαύματα από θερμότητα ή από οξέα, τραύματα, ακτινοβολία.
• Λοιμώξεις όπως σύφιλη στο τρίτο στάδιο (δηλαδή πολύ προχωρημένη).
• Φυματίωση του δέρματος.
• Λοιμώξεις από βακτηρίδια, μύκητες και ιούς.
• Καρκινώματα του δέρματος.
• Δερματικές παθήσεις, όπως δερματικός λύκος, σκληροδερμία, λειχήνες και άλλες πιο σπάνιες παθήσεις.

Προσοχή!
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις η έγκαιρη διάγνωση και η θεραπεία σταματούν την επέκταση της νόσου και το πρόβλημα δεν παίρνει μεγάλες διαστάσεις.

Β) ΜΗ ΟΥΛΩΤΙΚΗ

Αυτή είναι το δεύτερο μεγάλο σκέλος της τριχόπτωσης, δηλαδή τριχόπτωση χωρίς σχηματισμό ουλής στο δέρμα και συνεπώς τριχόπτωση με δυνατότητα να βγουν στο σημείο αυτό καινούργιες τρίχες.

Τριχόπτωση ανδρικού τύπου: Πρόκειται για τον πιο συχνό τύπο τριχόπτωσης που δεν δημιουργεί ουλή στο δέρμα και παρουσιάζεται τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες. Χαρακτηρίζεται από απώλεια τριχών στους κροτάφους και στην κορυφή του κεφαλιού. Υπάρχει η άποψη ότι προκαλείται από πολλούς παράγοντες, οι κυριότεροι από τους οποίους είναι:

• Η ηλικία: Όσο περνούν τα χρόνια, τα μαλλιά μας μειώνονται σε όγκο και σε αριθμό τριχών. Τα νεαρά άτομα, για παράδειγμα, 15 χρόνων έχουν πολύ περισσότερα μαλλιά από εκείνα των 40 ή 60.
• Η κληρονομικότητα: Είναι γονιδιακά προσδιορισμένο αν ένα άτομο εμφανίσει ή όχι φαλάκρα, όπως ακριβώς είναι και το ύψος ή άλλα χαρακτηριστικά του.
• Ορμονικές διαταραχές: Κυρίως της τεστοστερόνης, η οποία θεωρείται κατεξοχήν ανδρική ορμόνη, αλλά σε μικρές ποσότητες παράγεται και στη γυναίκα από τις ωοθήκες και τα επινεφρίδια. Διαταραχές επίσης του θυρεοειδούς –υπό τη μορφή του υπερθυρεοειδισμού ή του υποθυρεοειδισμού– ενοχοποιούνται για αυξημένη τριχόπτωση.
• Η σιδηροπενική αναιμία, δηλαδή η έλλειψη σιδήρου που δημιουργείται από απώλεια αίματος, λόγω τραυμάτων, χειρουργικών επεμβάσεων, τοκετού κ.λπ.
• Τα φάρμακα είναι πολλές φορές αιτία αδυναμίας της τρίχας και τριχόπτωσης. Κυριότερες κατηγορίες φαρμάκων που ενοχοποιούνται για τριχόπτωση είναι τα ψυχοφάρμακα, τα αντιεπιληπτικά και τα κυτταροστατικά. Τα μαλλιά όμως επανέρχονται όταν διακοπεί η χορήγησή τους.
• Οι κοσμητικές διαδικασίες κατατάσσονται επίσης στα αίτια της διάχυτης απώλειας τριχών και κυρίως το πολύ συχνό λούσιμο, το ίσιωμα και το κατσάρωμα των μαλλιών.
• Το άγχος, η στενοχώρια και η αυστηρή δίαιτα είναι και αυτοί παράγοντες που προκαλούν έντονη τριχόπτωση.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΙ ΜΕ ΤΗ…ΦΑΛΑΚΡΑ

Η φαλάκρα (αλωπεκία ανδρογενετικού τύπου) κάνει την εμφάνισή της σταδιακά, προοδευτικά.

Στους άντρες: Πλήττει το 75% των αντρών και αρχίζει σχετικά νωρίς, κατά τη δεύτερη έως την τέταρτη δεκαετία της ζωής. Στην αρχή εμφανίζεται στους κροτάφους και από τις δύο πλευρές με τη μορφή τριγωνικών πλακών και στη συνέχεια στην κορυφή του κεφαλιού ως στρογγυλή πλάκα. Κατόπιν εξελίσσεται αργά και περιοδικά.

Στις γυναίκες παρατηρείται διάχυτη αραίωση των μαλλιών στην κορυφή του κεφαλιού, αλλά με διατήρηση μιας μικρής ζώνης με πυκνά μαλλιά στη μετωπική χώρα. Εμφανίζεται περίπου στο 25% των γυναικών στα 35-40 χρόνια, ενώ στα 50-60 χρόνια, μετά δηλαδή την εμμηνόπαυση, η τριχόπτωση αυξάνεται στο 60% των γυναικών.

Προσοχή!

Η τριχόπτωση στις γυναίκες δημιουργεί σημαντικά ψυχολογικά προβλήματα. Κι αυτό διότι η κοινωνία μας δεν αντιμετωπίζει μια γυναίκα με αρχή φαλάκρας με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζει έναν άντρα με το ίδιο πρόβλημα. Ο άντρας είναι αποδεκτός από το κοινωνικό σύνολο, ενώ η γυναίκα όχι. Πρέπει, λοιπόν, να κάνει κάτι για να αλλάξει τεχνητά την εμφάνισή της και να αισθανθεί η ίδια καλύτερα

Αρχικά, θα πρέπει να αλλάξει το χτένισμά της, για να καλύψει έτσι την περιοχή με τα λίγα μαλλιά. Όσες έχουν μακριά μαλλιά συνήθως τα κόβουν κοντά και τους δίνουν όγκο. Το πρόβλημα γίνεται ορατό κυρίως το καλοκαίρι, με τα θαλάσσια μπάνια.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Καθώς, όπως είδαμε, υπάρχουν πολλές μορφές τριχόπτωσης, γι’ αυτό είναι πάρα πολλά και τα αίτια που τις δημιουργούν. Έργο λοιπόν του ειδικού δερματολόγου είναι να καθορίσει καταρχήν το είδος της και στη συνέχεια να επισημάνει τα αίτια ακόμη και με τη βοήθεια διάφορων εξετάσεων, ώστε κατάλληλα και έγκαιρα να θεραπεύσει το πρόβλημα.

Στην ουλωτική αλωπεκία, όταν δηλαδή σχηματίζεται ουλή στο δέρμα που χάνονται οι τρίχες, η θεραπεία αποσκοπεί στη διακοπή της εξέλιξης της νόσου και στη συνέχεια στο καμουφλάζ της ουλής που παρέμεινε με περμανάντ ή με χειρουργική αφαίρεση της ουλής όταν αυτή είναι μικρή.

Στη γυροειδή αλωπεκία, όταν δηλαδή τα μαλλιά χάνονται σε μικρές κυκλικές επιφάνειες, με χρήση ενδοδερμικών ενέσεων και τοπικών σκευασμάτων υπό μορφή λοσιόν ή κρέμας η επανεμφάνιση τριχών είναι θέμα χρόνου. Συνήθως μέσα σε 3-6 μήνες έχει επέλθει η κάλυψη της γυμνής επιφάνειας.

Μεγάλο θεραπευτικό πρόβλημα παρατηρείται στην ολική ή καθολική αλωπεκία, όπου όλα τα μαλλιά και όλες οι τρίχες του σώματος έχουν πέσει. Εδώ η θεραπεία είναι μεγαλύτερη σε χρόνο και οι ασθενείς χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη από το γιατρό αλλά και το περιβάλλον τους.

ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΑ…ΜΑΛΛΙΑ ΣΑΣ

• Αν τα μαλλιά δεν κοπούν, φτάνουν σε μήκος τα 40-80 εκ. κατά τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου.
• Κάθε τετραγωνικό εκατοστό έχει κατά μέσο όρο 210 τρίχες και ολόκληρο το κεφάλι 100.000 έως 150.000 τρίχες.
• Η φυσιολογική ανάπτυξη της τρίχας διαρκεί 3-6 χρόνια και αυξάνεται 1,5-3 εκ. το μήνα.
• Κάθε τρίχα παραμένει τρεις μήνες περίπου στη θέση της και κατόπιν πέφτει για να βγει εκεί μια νέα.
• Είναι, λοιπόν, φυσιολογικό να πέφτουν 50-100 τρίχες την ημέρα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει τριχόπτωση.
• Η φυσιολογική απόπτωση των τριχών διευκολύνεται με το χτένισμα και το λούσιμο. Εάν οι δύο αυτές δραστηριότητες δεν γίνονται συχνά, τότε μεγάλος αριθμός τριχών απομακρύνονται συγχρόνως –όσο διαρκεί το χτένισμα ή το λούσιμο– και δημιουργείται έτσι η ψευδής εντύπωση της έντονης τριχόπτωσης.

ΑΥΤΟ ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;

Ότι ο Μότσαρτ θεραπεύει και τη… φαλάκρα; Δεν το ισχυριζόμαστε εμείς, αλλά η γιαπωνέζικη φαρμακευτική εταιρεία Ντεΐτσι, η οποία πουλά τα προϊόντα της κατά της φαλάκρας (τονωτικό, μαλακτικό και σαμπουάν) μαζί με ένα CD με τα έργα του Μότσαρτ Κονσέρτο για Γαλλικό Κέρας Νο 3 και Κονσέρτο για Πιάνο Νο 21, γιατί αυτά, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της εταιρείας, αποτελούν «μουσική φιλική για τα μαλλιά» και «σε συνδυασμό με τονωτικό είναι αποτελεσματικά για την επανάκτηση των μαλλιών»!